Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Gayret Daire Başkanlığı gruplarının yaptığı çalışmalarda, bu yıl bin 120 tarihi eser niteliğindeki kültür varlığının yurt dışından Türkiye’ye iadesinin sağlandığı kaydedildi.
Daire Başkanlığı bünyesindeki Yurt Dışı Kaçakçılıkla Uğraş Şubesi gruplarının emniyet ve jandarmanın takviyesiyle yaptığı çalışmalar sonucu 2022’de Anadolu kökenli bin 120 tarihi yapıtın yurt dışından Türkiye’ye iadesi sağlandı. Bu yıl getirilen bin 120 eser ile 20 yılda yurt dışından iadesi sağlanan eser sayısı 9 bin 42 olarak kayıtlara geçti.
Öte yandan 393 bin 544’ü 2022’de olmak üzere son 3 yılda yurt içinde toplam 890 bin 158 kültür varlığı ve nesnenin, yurt dışına kaçırılmadan ele geçirilerek müze müdürlüklerinde koruma altına alındığı öğrenildi.
Yakından takip ediliyor
Yurt Dışı Kaçakçılıkla Gayret Şube Müdürü Burcu Özdemir, yurt dışına kaçırılmış yapıtların iadesi için yurt dışında bulunan müzelerin koleksiyonlarının, galerilerin satışlarının ve müzayede meskenlerinin kataloglarının yakından takip edildiğini belirtti.
Özdemir, Anadolu kökenli olduğu düşünülen eserler için akademisyenler ve müze uzmanları tarafından hazırlanan kapsamlı raporlar, kanıt niteliğindeki binlerce arşiv dokümanı ve kriminolojik datalar incelenerek iade taleplerinin oluşturulduğunu ve bu taleplerin Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla ilgili ülkelere iletildiğini aktardı.
“İkili muahede sayısı 12’ye yükseldi”
Özdemir, kültür varlıklarının iadesinde, ülkeler ortası mutabakatların kıymetli rol oynadığının altını çizerek, “Kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesi ve yapıtların köken ülkelere iadesinin sağlanması için Türkiye’nin ikili mutabakatı bulunan ülke sayısı 2022 yılında Sırbistan, Ekvator ve İsviçre ile imzalanan mutabakatlarla 12’ye yükseldi” dedi.
Özdemir, “Kültür varlığı ticaretinin yapılabildiği ülkelerin, Türkiye üzere köken ülkelerle son derece şeffaf ve iş birliği halinde çalışması gerekiyor. Bu süreçlere olumlu katkıda bulunan ülkeler var. Son yıllarda ABD’nin savcılık ofisleriyle geliştirilen iş birlikleri, bu sürece çok olumlu katkılar vermekte. Biz bu cins yaklaşımları, kültür varlığı ticareti konusunda pazar oluşturan ülkelerden de bekliyoruz” diye konuştu. (DHA)