ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail’in Gazze’ye hücumları başlattığı 7 Ekim’den beri Ortadoğu’ya yaptığı dokuzuncu ziyaretten de ateşkes muahedesi olmadan döndü. ABD Başkanı Joe Biden’ın mayıs ayında açıkladığı ateşkes planı etrafında aylardır süren müzakereler tıkanma noktasında.
FİDAN’LA GÖRÜŞTÜ
İsrail, Mısır ve Katar’da temaslarda bulunan ABD’li bakan Blinken, İsrail ve Hamas’a “daha fazla esneklik gösterme” davetinde bulunarak Ortadoğu cinsini sonlandırdı. Temaslarına hafta bitmeden mutabakata varma maksadıyla başlayan Blinken, son durak Doha’dan ayrılırken “Gazze’de ateşkesin gelecek günlerde sağlanması gerektiğini ve İsrail’in bölgede uzun vadeli işgaline karşı olduklarını” söyledi. Blinken, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile de telefonda görüştü. Dışişleri Sözcüsü Öncü Keçeli’nin açıklamasına nazaran ABD’nin talebiyle yapılan görüşmede “ateşkes müzakerelerindeki son durum” ele alındı.
BLINKEN, İSRAİL’İN HALİNDEN RAHATSIZ
Geçen hafta Doha’da yapılan görüşmelerin akabinde müzakerelerin bugün ve yarın Mısır’ın başşehri Kahire’de devam etmesi bekleniyor. İsrail Başbakanı Netanyahu, Blinken ile görüşmesinde Kahire’ye bir heyet göndereceğini söylemişti. Lakin İsrail hükümetinin ateşkese yaklaşımı Washington idaresini mutlu etmiyor. İsrail basını, evvelki gün rehine yakınlarıyla görüşen Netanyahu’nun “Bir ateşkes olacağından emin değilim. Askerlerimizi Gazze’den çekmeyeceğiz” dediğini yazdı. ABD’li yetkililer, Netanyahu’nun “Gazze’yi denetim etme tarafındaki açıklamalarının” mutabakat sürecine yardımcı olmadığını tabir ediyor.
ABD’Yİ UYARMIŞLAR
İsrail kamu yayıncısı Kan’ın haberine nazaran, arabulucular Katar ve Mısır; müzakereler sırasında ABD’yi “Formüle ettiğiniz yeni muahedeyi Hamas’ın kabul etme ihtimali çok düşük” diyerek uyardı. Hamas’ın “Amerikan teklifi olarak” nitelendirdiği yeni muahedede “İsrail ordusunun Mısır hududundan kademeli halde çekilmesi”, “rehinelere karşı bırakılacak Filistinli mahkumların kimilerinin hudut dışı edilmesi”, “kalıcı ateşkesin sonraki basamaklarda tartışılması” ve “İsrail’in savaşa dönme hakkının gizli tutulması” unsurları bulunuyor. Hamas bu kuralları kabul etmeyeceğini daha evvel yaptığı açıklamalarda belirtmişti.
ZAYIF DA OLSA BİR İHTİMAL VAR
Haber sitesi Politico’ya konuşan ABD’li ve İsrailli yetkililer, Gazze’de ateşkes görüşmelerinin “çökmenin eşiğinde” olduğunu söyledi. Kaynaklara nazaran, arabulucuların elinde alternatif mutabakat da yok. Haberde İsrail tarafının güncellenmiş teklifin altına imza atmaya hazır olduğu savının yanı sıra, savaşı büsbütün bitirecek bir mutabakat isteyen Hamas’ın bir müzakere taktiği uygulamış olabileceğini kaydeden kaynaklar, zayıf da olsa yeni teklifi kabul etme ihtimalinin bulunduğunu söz etti.
İDDİA: TRUMP, NETANYAHU’YA ‘ŞİMDİ ANLAŞMA’ DEDİ
ABD’de Cumhuriyetçilerin lider adayı Donald Trump’ın, Gazze’de ateşkes müzakerelerine müdahale etmeye çalıştığı sav edildi. 14 Ağustos’ta Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun telefonda görüştüğü tarafında haberler çıkmış; hem Netanyahu hem Trump tezleri yalanlamıştı. Amerikan PBS haber kanalından muhabir Judy Woodruff, ikili ortasındaki görüşmede Trump’ın Netanyahu’ya “şu anda Gazze’de ateşkes muahedesini imzalamamasını, zira bunun Demokratların lehine olacağını söylediğini” öne sürdü.
SORUŞTURMA TALEBİ
Woodruff’un savlarının akabinde ABD’de faaliyet gösteren siyasi hareket komitesi American Muckrakers, ABD Adalet ve Dışişleri bakanlıklarından “Trump’ın ABD’nin Gazze’de ateşkes sağlama gayretlerini etkilediği tarafındaki raporları” araştırmasını istedi. Komitenin dilekçesinde savların yanlışsız çıkması halinde Trump’ın Logan Yasası’nı ihlal etmiş olacağı belirtildi. Kelam konusu yasa, rastgele bir yetkisi olmayan Amerikan vatandaşlarının yabancı ülkelerin temsilcileriyle müzakere etmesini yasaklıyor.