İstanbul ve Antalya Havalimanlarında, Çin ve Hindistan’dan getirilen virüslü domates tohumlarının yakalanması telaş yarattı. Geçtiğimiz günlerde Antalya Havalimanı’nda ele geçirilen 11 kilo 500 gram benekli mozaik virüslü domates tohumu Çin’e iade edilirken, İstanbul Havalimanında ele geçirilen virüslü 110 kilo domates tohumu da Hindistan’a geri gönderildi. Türkiye, domates üretim kapasitesi olarak Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü sırada yer alırken, yıllık üretim kapasitesi ise 20 milyon tonun üzerinde bulunuyor. Gümrüklerde peş peşe virüslü domates tohumlarının ele geçirilmesi gözleri besin savaşlarına çevirirken, uzmanlardan da çok değerli ikazlar geldi.
GÜVENLİK MESELESİ
Ankara Üniversitesi Besin Mühendisliği Kısmından Prof. Dr. Nevzat Atık, virüslü domatesler için “şüpheli durum” yorumunu yaparken, “Ülkemizin besin strateji ve güvenliği çok kıymetli. Türkiye’ye hastalıklı tohumları sokup, ziraî üretime darbe vurmak isteyen güçler olduğunu biliyoruz. Çok sıkı önlemler almalıyız. Çin ve Hindistan’dan getirilip, Türkiye’ye sokulmak istenen hastalıklı domates tohumları tespit edilmemiş olsa ekim alanlarında çok önemli tahribatlar olacak, bu durum iktisada yansıyacaktı. Besin güvenliği, Türkiye’nin geleceğine yapılacak en değerli ve faydalı çalışmalardan biridir” dedi.
EKONOMİ SARSILIR
İstanbul Topkapı Üniversitesi Gastronomi Kısmı öğreti üyesi Prof Dr Aziz Ekşi ise virüslü tohumların ekilmesi durumunda Türkiye’deki domates üretiminin olumsuz etkileneceğinin altını çizerken, “Böyle bir durum ülke iktisadını de etkilerdi. Türkiye yılda 20 milyon ton domates üretiyor. Üretim kapasitesi olarak Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü sıradayız. Türkiye birebir vakitte dünyanın en önemli salça üreten ülkelerinden. Yılda yaklaşık 2.5 milyon ton domates salça işlerken 250 bin tonunu ihraç ederek döviz girdisi sağlıyoruz. Domates üretimi gerilediğinde çiftçiler güç durumda kalacağı üzere salça dalı de sarsılacak, döviz girdisi azalacaktır. Topraklarımızı virütik bulaşmadan korumak için çok dikkatli olmalıyız” diye konuştu.
TOHUMLAR ÇALINIYOR
Bir öbür besin uzmanı ise benekli mozaik virüsünün domatesin yanı sıra, biber ve öbür zerzevat üretiminde de önemli kayıplara yol açabilen bir hastalık olduğunu lisana getirirken şunları söyledi:
“Türkiye’nin tarım dalına yönelik dış tehditlere karşı çok uyanık olmalıyız. Yurtdışından turist üzere gelip, yaban tohumlarını toplayan ve topladıkları tohumları kendi ülkesinde ıslah ederek randımanı artıran şahıslar var. Gümrüklerde kimseye göz açtırmamız gerekir. Türkiye’nin düşmanları besin eserlerine karşı atak düzenliyor.”
İSRAİL’DEN SONRA SIRA TÜRKİYE’DE
Gıda Bülteni Yayın Yönetmeni-Araştırmacı Müellif İhsan Yılmaz da kahverengi buruşuk meyve virüsünün son derece tehlikeli olduğunun altını çizen isimlerden. Virüse karşı gözetici hiçbir önlem bulunmadığını kelamlarına ekleyen Yılmaz, “İsrail bu virüs nedeniyle ülke çapındaki tüm seralardaki eserlerini kaybetmişti. Türkiye’nin besin güvenliği stratejik değerde. Tohumun yüzeyine değil içine yerleşen virüse karşı esirgeyici bir önlem bulunmuyor. İlaçlama işe yaramıyor. Bulaştığı toprakta yıllarca kalabiliyor. Eser kullanılmaz oluyor” dedi.