Bebek’te tahminen her hafta en az bir sefer önünden geçtiğim bir tekne.
İlk kere fark ediyorum.
Meğer ismi Thomas Mann’mış…
Beni en çok etkileyen müelliflerden birinin ismini taşıyan bu teknenin önünden geçiyormuşum ve hiç fark etmemişim.
“Venedik’te Ölüm”, “Tonia Kroger”, “Büyülü Dağ”, “Buddenbrook Ailesi….”
Sonra gözümü yandaki tekneye kaldırıyorum.
Onun ismi da Stefan Zweig…
“Haydii” diyorum ve gözüm otomatik olarak bir yandaki tekneye kayıyor.
Onun da ismi Hermann Hesse…
“Siddhartha”nın yazarı…
Ve dördüncü tekne…
Onun ismi da Kafka…
“Metamorfoz” ve “Ceza Sömürgesi”nin müellifi Franz Kafka…
Hasan Cemal (solda) ve Ertuğrul Özkök
Thomas Mann, Hermann Hesse, Stefan Zweig, Franz Kafka
İnanabiliyor musunuz, bu 4 tekne Bebek’te yan yana demirli…
Thomas Mann, Herman Hesse, Stefan Zweig ve Kafka…
Günlük seyahatler için kiraya verilen 4 tekneymiş.
Sahibi, İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun tekstilci Tarık Kutluca’ymış.
İşte o teknede bir arkadaş kümesi toplandık, sohbet ediyoruz.
Aramızda gazeteciler, iş insanları var.
Bir de Hasan Cemal…
Tabii mevzu, onun yeni çıkan kitabına geliyor.
Ve “Hasan Abi” bir anda gecenin yıldızı oluyor.
Eşinden Hasan Cemal’e: Hâlâ pasaportun varken git, gez
Kitap, 2018 yılının başında Hasan Cemal’in bir mühlet yurt dışına gidip, birtakım kentlerden yazdığı bir günlük defteri gibi…
18 Ocak’ta İstanbul’da başlıyor, sonra Bremen, Berlin, Krakow, Gdansk devam ediyor.
Eşi Ayşe, “Hasan, bak, kitabın çıktı. Haydi pasaportun da hala elindeyken git dolaş yurt dışında ve yazı yazmayı da kes, hepimiz rahat edelim” demiş.
Tabii siz de anlamışsınızdır.
Bir eş telaşı bu cümleler.
Hasan Abi’ye o günlerde “Cumhurbaşkanına hakaret”ten dava açılmış.
Hapis cezası riski Damokles’in kılıcı üzere sallanıyor başının üzerinde.
Kitap işte o hislerle yazılmış.
Osman Kavala
Tanıdık bir yakın geçmiş, tanıyacağımız yakın gelecek
Bugünün gençlerine ne der pek bilemiyorum lakin bizim jenerasyonumuzun derin düş kırıklığının ve hüsranının güncesi olmuş.
Yazıların birçoklarını okumuştum lakin bu türlü tematik bir bütünlük içinde okuyunca bana çok tanıdık bir yakın geçmiş ve tanıyacağımız bir yakın geleceği çok hoş anlattı.
Hele hele ufukta “etki ajanlığı” diye bir ucube de görününce, bu türlü kitaplar artık son hezeyanlarımız haline gelebilir.
Kitabın 285’inci sayfasına kadar, bu türlü bir hisle okudum.
Ama 285’inci sayfasında o denli bir yazı var ki…
Onu anlatacağım.
Çünkü o sayfadan itibaren kendimi tutamadım ve ağlamaya başladım.
Çünkü “ağlayabilmek” artık seçkin sığınaklardan biri artık.
Yazının üzerindeki tarih, 20 Ekim 2018…
Başlığı da şu: “Osman Kavala, hakkında iddianame bile olmadan 1 yıldır hapiste…”
Meğer o vakitler insan hayatında 1 yıl değerli sayılıyormuş dedim.
Adaletsiz yere 1 yıl mahpusta kalmak içinizde nasıl bir isyana yol açıyormuş.
Bugün 14 Kasım 2024….
Osman Kavala hâlâ hapiste…
Demek ki o yazının üzerinden 6 karanlık yıl daha geçmiş ve 7 yıl olmuş.
2555 gün…
Selahattin Demirtaş
Selahattin Demirtaş 8 yıldır içeride… 2 bin 932 gün…
Onu okurken kitaptaki diğer bir yazıya dönüyorum.
Selahattin Demirtaş…
4 Kasım 2016’da tutuklanmış.
Demek ki 8 yıldır mahpusta…
Tam 2 bin 932 gün….
Ne itirazlar, ne Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları, ne Anayasa Mahkemesi kararları…
Kimse iplememiş.
O 8 yılda Türkiye nereye düşmüş
Öyle bir 8 yıl ki…
Türkiye, hukukun üstünlüğü sıralamasında, dünya ülkeleri ortasında 117’nci sıraya adeta özgür düşüşle düşmüş.
Hukuk çukurda, vicdan denen şey ise çukurun dibinde…
Aynı çukurda, birebir hizada bizimle kimler var diye bakıyorum.
Maduro’nun Venezuelası, Taliban’ın Afganistan’ı, İslamcıların elinde inim inleyen Pakistan, uyuşturucu kartellerinin müstemlekeye çevirdiği Meksika, başını açan çocukları hapishanelerde süründüren, ailelerine bile haber vermeden idam eden İran…
Bizimle birlikte adalet çukurunun dibindekiler işte bunlar…
Bu yeni muhitimiz, baht haline dönüşmüş yeni coğrafyamız burası.
Öznesi olmayan bir yeni meçhule haykırış
Hasan Cemal öfkesini meçhule yaptığı şu haykırışla lisana getiriyor…
“Hiç mi utanma yok…”
Dikkat edin, cümlenin öznesi yok.
Şu yahut bu beşere seslenmiyor…
O hakim bu hakim, şu siyasetçi bu siyasetçi değil adresi…
Yani kimse durumdan görev çıkarmasın.
Adresi hepimiz…
“Hiç mi utanmıyoruz?” diyor bu cümle.
Ben o denli demiyorum.
Sadece “Hiç mi vicdanımız yok… Adalet hissimizi kemirgen bir erselik canlı üzere kendi kendimize kemirdik mi…
Ben işte bu türlü diyorum…
Hiç düşündünüz mü hayatınızın her 9 yılından biri hapiste
7 yıl…
2 bin 572 gün…
Hadi oturun bir empati yapın bu insanlarla…
Osman Kavala 67 yaşında…
Benden 10 yıl sonra, 1957’de doğmuş.
Hayatının 7 yılı mahpusta geçmiş.
Yani nefes alıp verdiği her 9 yılın biri….
Hayatının 7 yaş gününü, nedenini bilmediği bir Kafka davasının ceza sömürgesinde kaybetmiş.
Osman Kavala’dan “7’nci yıl” bildirisi: Eşimle hayatı paylaşamadım, sevdiklerimle birlikte yaşayamadım
Ya Demirtaş’ın her 6 yılından biri
Selahattin Demirtaş, 1973’de doğmuş. 51 yaşında…
Daha yarısına gelmiş bir hayatın 8 yılı geçmiş o mahpusta.
Yani, nefes alıp verdiği her 6 yılın biri…
Hayatının 8 yaş günü dört duvar ortasında geçirmiş.
Özgürlüğünden, eşinden, çocuğundan, ailesinden, yaşayabileceği hoş günlerden insafsızca çalınmış 2 bin 932 gün…
Yapın bakalım empatiyi yapabiliyorsanız…
Daha ikinci günde pes eder, bitap düşersiniz.
|
Önümde bir çalınmış hayatlar antolojisi Hasan Cemal’in kitabını okuyorum… Her sayfası bu türlü elem verici hayat bilgisi dersleri ile dolu. Bizler hala bir avuç özgürlüğün imtiyazlı insanları olarak dışarıdayız. Gezi davasından içeride olanlar, binlerce siyasi mahkum… Yanı başımızda bir çalınmış hayatlar antolojisi, yaşayıp gidiyoruz bu ızdırap verici simbiosis hayatı… Kitabı okurken asıl ona bu cezaları verenleri düşündüm. Onlarla empati yapmaya çalıştım. Bu kararları verenler, kendileri nitekim samimi olarak inanıyorlar mı verdikleri bu cezaların adaletine… Geceleri vicdanlarının küçücük bir yerine bir kılçık üzere takılmıyor mudur o iddianameler, o ağırlaştırılmış müebbetler… Kendi başlarına kaldıklarında ne düşünüyorlardır çok merak ediyorum. “Bu kadarı da fazla olmadı” üzere küçücük saf bir soru çınlamıyor mudur kulaklarında… |
Yan taraftaki Stefan Zweig teknesi ne diyor bana, bize
Yan taraftaki teknenin ismine takılıyorum yine…
Stefan Zweig…
Nazi rejiminden kaçıp sürgünde intihar eden bir müellif.
Tesadüf, Hasan Cemal’in kitabının girişinde onun bir yazısına atıf var…
Şöyle diyor Zweig:
“Günün birinde adaletin kaba gücü yeneceğine ve barış dolu yepisyeni bir dünyanın doğacağına inanan beşerler inançlarını yitirmedi mi? Bizler o kadar çok hayal kırıklığı yaşadık ki, heyecan ve coşkuyla yeni bir geleceği ümit edemiyoruz…”
Bu hafta konuştuğum 2 arkadaşımın hüznü
Bu hafta birtakım arkadaşlarla konuştum.
Geçmişte fikir ayrılıklarımıza karşın entelektüel vicdanını daima takdirle izlediğim Ali Bayramoğlu mesela…
Telefonda sohbet ettik.
Kendini neredeyse istekli bir yalnızlığa hapsetmiş.
Gelibolu ile ilgili bir kitap üzerinde çalışıyormuş.
Çok değil, 2000’lerin başında “Demokrasinin dönülmez ufkundayız” demeye başlamıştık.
Bir daha askeri darbeli günlere dönüş olamayacağını düşünüyorduk.
Bugün… 24 yıl sonra neredeyse hepimiz derin bir düş kırıklığı içindeyiz.
Ali İstek Demircan
Bir ilahiyatçıdan X’ten düş kırıklığı mesajı
Sadece bizim mahallemizde mi var bu düş kırıklığı?
Muhafazakar kısmın son vakitlerde daha da dikkat çeken müellifi Tarık Çelenk’le meskende kahve içtik, uzun uzun konuştuk.
O da tıpkı hisleri yaşıyor.
İslami kısmın en muhafazakâr insanlarından biri, ilahiyatçı Ali İstek Demircan, geçen gün X’te bir paylaşım yaptı.
Şöyle diyor: “Artık Erdoğan’a oy vermeyeceğim. Ahiretime ziyan vermek istemiyorum…”
Biz ve Cumhurbaşkanı artık 70’lerimizi geçtik
Çoğumuz 70’li yaşlarımızı geçtik.
Hepimizin önünde artık kısa bir hayat var.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da 70’ini geçti.
Günlerimiz, her bir tek tek günlerimiz, daha değerli artık…
Öyle olunca diğerlerinin hayatlarındaki “arta kalan zamanın” değerini de anlamaya çalışmalıyız biraz.
Değil mi…
Toplumun vicdanına sığmayan kararlarla çalınmış 7 yılların, gasbedilmiş 9 yılların nasıl bir şey olduğunu daima birlikte hissetmeye çalışmalıyız.
Bazılarınızın önünde 7 yıl bile yok artık
Belki de kimilerimizin önünde o denli bir 7 yıl bile yok.
Merak ediyorum.
Ali İstek Demircan üzere bir ilahiyatçının vicdanına sığmayan bu kararlar, tıpkı itikada sahip iktidar mensuplarının vicdanına nasıl sığabiliyor.
Uzay ufkunu geçiyoruz artık.
Ve geriye kalacak fotoğraf bu.
Ne yazık ki umutlarımızın “uzay ufkunu” geçiyoruz yavaş yavaş…
Geri dönüşü olmayan bir boşluğa yanlışsız gidiyor bir ülkenin umutları, vicdanı, empatileri…
Geriye yalnızca uzay ufkunda sonsuza kadar bugün birtakım insanlara yaşatılan bu zulmü anlatacak donmuş bir fotoğraf kalıyor.
Türkiye Yüzyılı, uzay ufkunda kalacak bu fotoğraf mı olacak yani…
Bir düşünün.
Keşke daima birlikte düşünebilsek…
***
Hasan Cemal: ”Zamane Diktatörleri”, SRC Kitap, Ekim 2024
TIKLAYIN – Hasan Cemal’den yeni kitap: Zamane Diktatörleri
CANSU ÇAMLIBEL’İN SÖYLEŞİSİ – Hasan Cemal: PKK’nın şiddet ve terör siyasetleri barışın yolunu tıkıyor; devletin de demokrasi ve hukuk yolunu tıkamaktan vazgeçmesi lazım
|
Eserleri infial yaratan Sayna Soleimanpour: Ben neden bayan cinayetlerini güzelleyeyim? |
