Peter Ball
BBC Dünya Servisi
Olimpiyatları izlemeye giden seyirciler, gelecekte altın madalya kazanabilecek atletleri tespit etmek için tasarlanan yeni bir yapay zeka sistemini test ediyor. Teknolojiyi geliştirenler ileride daha ufak ve taşınabilir bir versiyonunu kullanarak spor alanında yapılan bilimsel çalışmaları dünyanın ücra bölgelerine ulaştırmak istiyor.
Alarm çaldığında Tacto önündeki kızıl ötesi sensörleri kaydırmak için vakitle yarışıyor. Sensörlerden kimileri birdenbire mavi renkte yanıp sönüyor.
Hemen yakınında kardeşi Tomo, hareketleri bir dizi kamera tarafından izlenirken kısa bir parkurda koşuyor.
Japonya’nın Yokohama kentinden gelen 7 ve 4 yaşındaki kardeşler, Paris’teki Olimpiyat stadyumunun yakınında kurulan yapay zeka dayanaklı sistemi test edenler ortasında.
İleride altın madalya kazanabilecek atletleri bulmayı hedefleyen sistem, koşma, ve zıplama üzere aktiviteleri ve kavrama gücü üzere marifetleri ölçmek için data topluyor.
Bu datalar kişinin gücünü, dayanıklılığını, reaksiyon müddetini ve çevikliğini pahalandırmak için tahlil ediliyor.
Sonuçlar daha sonra profesyonel ve Olimpik seviyede yarışan sportmenlerin bilgileriyle karşılaştırılıyor.
Fotoğraf altı yazısı,Tacto ve annesi Nami, reaksiyon müddetlerini test ediyor
Teknolojiyi geliştiren Intel’in Olimpiyat ve Paralimpik Programı Başkanı Sarah Vickers, “Bilgisayarlı tahlil ve geçmiş bilgileri kullanıyoruz. Böylelikle ortalama bir insan kendisini seçkin atletlerle kıyaslayabiliyor ve fizikî olarak hangi spora en uygun olduğunu görebiliyor” diyor.
Testleri tamamladıktan sonra her iştirakçiye 10 unsurluk bir listeden hangi spora en uygun oldukları söyleniyor.
Intel, katılan bireylerden toplanan tüm dataların süreç tamamlandıktan sonra silindiğini söylüyor.
Tacto ve Tomo testleri yapmaktan keyif aldıklarını söylüyor. Tacto, “Hoşuma gitti. En çok koşmamız gereken kısmı sevdim” diyor.
Taşınabilir yapay zeka sistemi
Paris 2024 iştirakçilerine açık olan yeni teknolojinin çok daha küçük ve taşınabilir bir muadili var ve kamerası ve bilgi süreç gücü olan birden fazla aygıtta çalıştırılabiliyor.
Intel’den Sarah Vickers, “Sadece bir cep telefonu, bir tablet ya da bir PC ile daha evvel erişemediğiniz bilgilere erişebiliyorsunuz” diyor.
Teknolojinin bu hali, fizikî sensörlere gereksinim duymadan yalnızca kamerayla çekilen bir görüntüyü tahlil ederek insanların performansını değerlendirebiliyor.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi kısa bir müddet evvel sistemi Senegal’e götürerek beş farklı köyü dolaştı ve binden fazla çocuğun atletik potansiyelini kıymetlendirdi.
Senegal Ulusal Olimpiyat Komitesi ile işbirliği yapan komite, daha ileri seviye testlerin akabinde 48 çocuğun “büyük potansiyele” ve bir çocuğun da “olağanüstü potansiyele” sahip olduğunu tespit etti.
Atletik yeteneklerini ne kadar ileri götürebileceklerini görmeleri için bu çocuklara isterlerse spor programlarına katılmaları teklif edildi.
Sistemin daha da yaygınlaştırılması ve emsal daha hantal sistemlere ulaşılması mümkün olmayan bölgelerdeki insanlara fırsatlar sunmak için kullanılması hedefleniyor.
Fotoğraf altı yazısı,Barcelona’dan Francesca, Paris’te sistem tarafından taranıyor
Suffolk Üniversitesi’nde konuk öğretim vazifelisi olan ve İngiltere Futbol Federasyonu ile yetenek belirleme konusunda çalışan Profesör John Brewer, genç yaştaki potansiyeli tespit etmenin spor kısımlarında öncelikli maksat olduğunu söylüyor.
Ancak yalnızca birkaç özelliği ölçebilen kolay bir sistemin, futbol ya da basketbol üzere teknik ya da dayanıklılık gerektiren sporlar kelam konusu olduğunda hudutlu kalacağı konusunda uyarıyor.
Brewer, “Maratonu ya da 10 bin metre koşusunu kazanmak istiyorsanız, hiçbir sistemin gösteremeyeceği aerobik kapasiteye, yani oksijen taşıma kapasitesine sahip olmanız gerekir” diyor.
Profesör Brewer, ilk değerlendirmelerin yapılmasında sistemin yararlı olacağına inanıyor.
“İnsanların muhakkak bir spor kolunda yetenekli olabileceklerini gösteren maharetleri ve çevikliklerini ortaya koyuyorsa bu teşvik edilmeli. Birebir vakitte sistem şayet taşınabilirse ve yüksek teknolojili kıymetlendirme usullerine erişimi olmayan bölgelere götürülebiliyorsa bu da âlâ bir şey” diyen Brewer devam ediyor:
“Ancak bu, çok daha kapsamlı bir yetenek belirleme sisteminin sırf bir modülü olmalı.”
Hank ve Brock isimli eski yüzücülerin yetenekleri değerlendirildi
Fotoğraf altı yazısı,Hank ve Brock isimli eski yüzücülerin yetenekleri değerlendirildi
Tacto’nun sonuçları onun kısa aralık koşuda başarılı olabileceğini gösteriyor.
Şu anda futbol ve tenisi tercih ettiğini söylese de Tacto sonçtan çok şad.
Daha tecrübeli iki yüzücü Brock ve Hank de yeni teknolojiyi denemeye karar verenler ortasında.
Her ikisi de evvelden ABD’deki üniversiteleri ismine okullar ortası seviyede yarışıyordu. Bu seviyede yarışan pek çok atlet daha sonra Olimpiyat düzeyine ulaşıyor.
Hank, “Eski sporcularız, rekabetçiyiz ve bunun eğlenceli olacağını düşündük,” diyor.
Brock ise, “Biz 15 beş yıl evvel yüzerken bu çeşit bir teknoloji yoktu,” diye ekliyor.
Peki ya sonuçları?
Hank, “Rugby”, Brock ise, “Bana basketbol çıktı” diyor.
Brock, “Ben hiç hayatımda basketbol oynamadım” dese de Hank, “Aslında benimle bir defa oynadı ancak bir daha oynamasına müsaade vermedik” diye karşılık veriyor.
Görünüşe nazaran yapay zeka teknolojisiyle bile bilgisayarlar her seferinde yanlışsız cevabı veremiyor.