Yeni Birlik Gazetesi müellifi Okan Sarıkaya, toplumsal medyada sıkça “Donald Trump – Turgut Özal dostluğu” başlığıyla paylaşılan, fotoğraf ve küpürlerin asıl kıssasını kaleme aldı. 1990 yılında Donald Trump ve Turgut Özal’ın çekilen fotoğrafın bir resepsiyon da yapılan kısa bir sohbetten olduğunu; 1993 yılında Özal’ın ABD’ye yaptığı ziyarette de ABD Başkanı Donald Trump ile rastgele bir görüşmesi ya da kayda geçen bir alakası olmadığını kaydetti. Sarıkaya’nın köşe yazısı şu halde;
“Gerçek dışı haber ve bilgilerin değerli özelliklerinden biri yıldırım süratiyle yayılması.
Hemen her gün bir yenisine denk geldiğimiz bu çeşit haberler, toplumsal medyada gerçeklerden altı kat daha süratli yayılıyor.
Ana akım medya da buna alet olunca..
Sosyal medyada daima deverana sokulan, “Donald Trump – Turgut Özal dostluğu” başlıklı kupür değerli bir örnek..
Amerika Birleşik Devletleri’nin 45. ve 47. Başkanı Donald Trump’ın seçildiği 2017’de birinci sefer toplumsal medyada yer alan ‘kupür’, o gün bugün sık sık, tekrar hatta tekrar yine ısıtılarak önümüze getiriliyor.
İşin tuhafı, ana akım TV kanalları da her seferinde sorgusuz sualsiz üzerine atlıyor.
Çeşitli programlarda husus tekrar tekrar ekrana taşınırken, o ünlü “LED ekran” önünde ayrıntılandırılarak anlatılıyor…
Oysa gazetecilik, daima sorgulama ve araştırma halinde olunması gereken bir meslek.
İşin aslı, Özal-Trump ‘dostluğu’ndan kelam etmek gerçek mu bilinmez lakin hem gençlerin bilgi sahibi olması hem tarihe not düşmenin kıymetli ve gerekli olduğu aşikâr.
O KUPÜR
1993 yılının ocak ayı…
Ahmet Özal’ın sahibi, Münci İnci’nin Yönetim Kurulu Lideri olduğu İnterpress Yayıncılık’ta haftalık haber dergisi Panorama’nın Yazı İşleri Müdürü olarak görev yaptığım günler.
ABD’nin 42. Lideri Bill Clinton’ın 20 Ocak 1993’de vazifesi devralmasının çabucak akabinde dış siyaset mahareti uygun bilinen Sekizinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın -sağlık denetimini de mazeret ederek- başşehir Vaşington’un yolunu tuttuğu gün üzere hatırımda.
“Özal’ın ‘skandal’ dostu” başlıklı ‘o ünlü kupür’ de o günlere ait…
28 Ocak 1993 tarihli Milliyet Gazetesi’nde magazin haberlerinin yer aldığı 4. sayfada yayımlanan masa başı haber -asparagas- tipinin bir örneği.
Trump’ın siyaset ile uzak yakın alakasının olmadığı bir periyotta nereden akıllara geldiyse…
Gazetenin o nüshasının 15. sayfasına denk gelen Dış Siyaset kısmında de Özal’a geniş yer ayrılmıştı.
Turan Yavuz imzası ve “Özal’ı Clinton’la görüştürme yarışı” başlığıyla yer alan haberde
Turgut Özal – Bill Clinton görüşmesine dair gayretlerden kelam ediliyor, Clinton’ın Türkiye’nin Vaşington Büyükelçisi Nüzhet Kandemir’e Özal ile görüşmekten mutluluk duyacağını belirttiği aktarılıyordu.
YOĞUN PROGRAM
Gelgelelim Özal da ağır programına başlamıştı.
ABD’deki birinci gecesinde Türk iş insanı Sahir Erozan’ın “Cities” isimli lokantasında Bosna’ya yardım toplamak için verilen akşam yemeğinde konuşmacı olarak yer aldı.
Ertesi gün, Brookings Institute ismindeki niyet kuruluşunda Türkiye’nin yeni dünya tertibi içinde bölgede oynadığı rolü anlattı.
CNN’de söyleşi yaptı..
Wharton Okulu Ekonomik Konseyi’nin öğlen yemeği toplantısında Türk iktisadı ile ilgili bilgiler verdi.
Bir tarafta bunlar yaşanırken öbür tarafta da Özal’ın Clinton’la görüşmesini sağlamak için lobi şirketleri, Senato liderleri, Savunma Bakanı dahil birçok aracı devreye sokuluyordu.
29 Ocak 1993 tarihli Milliyet Gazetesi’nin 1. Sayfasında Turan Yavuz olan biteni, “Özal’ın kulağı telefonda” başlıklı haberinde aktardı:
Turgut Özal – Bill Clinton görüşmesi katılaştı. Netlik kazanmayan tek öge görüşmenin günü ve saati.
Bir sonraki gün, 30 Ocak tarihli Milliyet Gazetesi’nde de Derya Sazak, Fort-Lauderdale’den “Beyaz Saray Randevusu”nu duyurdu:
Beklenen görüşme 6 Şubat günü gerçekleşecek. Özal, Clinton tarafından Beyaz Saray’da Oval Ofis’te kabul edilecek.
ÖZAL – DEMİREL ÇEKİŞMESİ ABD’DE DEVAM EDİYOR
Takvim yaprağı 31 Ocak gününe dönmüşken, Türkiye’de süregiden Turgut Özal – Süleyman Demirel çekişmesinin ABD’de de sürdüğü haberleri yayılmaya başladı.
Haberlere nazaran; Beyaz Saray idaresi, şubat ayının sonlarına gerçek Başbakan Demirel’in de Vaşington’a gelerek Clinton’la görüşmek üzere teşebbüste bulunduğu sinyalleri alıyordu. Tıpkı haberlerde, Özal’ın sırayı kapmasının mümkün bir Demirel-Clinton görüşmesinin mayıs ayına atıldığı bilgisine de yer veriliyordu.
ÖZAL KAŞIKÇI İLE GÖRÜŞÜRKEN DEMİREL ROL ÇALDI
31 Ocak akşamı Turgut Özal, Fort-Lauderdale kentinde “Pacers International” şirketi tarafından düzenlenen yemekte Adnan Kaşıkçı ile görüştü. İçeriği açıklanmasa da yemekte Kaşıkçı’nın Özal’a bir mektup verdiği sonraki gün çeşitli mecralarda yer buldu.
Tam bu sırada gelen bir haber Özal cephesinde şok tesiri yarattı: Clinton, Demirel’le görüşecekti.
Ortada dolaşan haberlere göre, “ABD Başkanı, Özal’la bir araya gelmeden evvel Demirel’le telefon görüşmesi yaparak hem siyasi otoriteyi muhatap alacak hem de Bosna’yı konuşacaktı”
Haberler bir yana, Clinton, Demirel’i aramıştı bile. O gün saat 20.45’te…
Demirel görüşme sırasında Clinton’un kendisine, Türkiye ile, ‘samimi ve sıcak ilişkileri’ sürdürme niyetinde olduğunu bildirdiğini söyledi.
20 dakika süren telefon konuşması sonrası Demirel, Özal’ı da arayarak görüşme hakkında bilgi aktardı.
2 Şubat günü Özal’ı aradığını kamuoyu ile paylaşan Demirel, “Aradım ki, iki-üç devlet üzere gözükmeyelim” Tabirini kullandı.
Özal çifti, bir sonraki günü, turizm şirketi sahibi Fred ve Kathleen Windridge isimli ikili ilişkin “Lady Windridge” isimli yatta seyahate ayırdı.
Ardından New York’a geçerek, BM Binasına ziyaret düzenledi.
Sözcü Kaya Toperi ve Büyükelçi Mustafa Aksın’la birlikte Genel Sekreter Butros Gali ile bir ortaya geldi.
Bu uzun ziyaretin akabinde Özal, Türk-Amerikan İş Konseyi’nin onuruna River Club’da verdiği yemeğe katıldı.
Özal’ın sonraki gün durağı, Harvard Mezunlar Derneği oldu. Burada onuruna verilen yemekte bir konuşma yaptı.
Son gün olan 8 Şubat’ta da Özal, Beyaz Saray’da Clinton’la bir ortaya geldi.
Görüşmenin çabucak sonrasında da Madison Oteli’nde basın toplantısı düzenleyerek Türkiye’ye dönmek üzere hareket etti.
TRUMP’LA ‘DOSTLUK’ MESELESİ
Özetle, tüm bu seyahat uzunluğu bırakın görüşmeyi, Trump’ın rastgele bir yerde ismi dahi geçmedi. Rastgele bir kayda da girmedi.
Başta da altını çizdim; Özal-Trump ‘dostluğu’ndan kelam etmek hakikat mu bilinmez, fakat tanıştıklarını belgeleyen birkaç kare fotoğraf mevcut.
O FOTOĞRAF…
Fotoğraflara gelince…
Yine bir ocak ayıydı. Yıl 1990…
Cumhurbaşkanı, sıhhat kontrolünden geçmek üzere düzenlediği ‘özel’ ABD gezisini bir anda çalışma ziyaretine çevirerek, resmiyet kazandırdı.
Seyahat Türkiye’de siyaset dünyasında fırtınalar koparırken Özal, Lider Bush ve Dünya Bankası Başkanı ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi.
Ardından da New York’ta bir resepsiyonda, ABD’nin değerli isimleriyle bir ortaya gelmeyi ihmal etmedi. Resepsiyonun konukları ortasında periyodun iş insanı Donald Trump da vardı.
O fotoğraflar da birebir akşam çekildi. İkili resepsiyonda bir mühlet sohbet etti. Ayak üstü ne konuştular bilinmez.
Sohbetin yakın şahidi -fotoğraf karesinde de yer alan- dönemin Devlet Bakanı Güneş Taner bir gün anlatırsa, hepimizin de öğrenme talihi olur.
